Luister naar de eerste aflevering van onze podcast! Lot heeft kruimels gebakken uit een kookboek van Hugh Fearnley-Whittingstall. Het gesprek tussen haar en Joost gaat vervolgens over kruimellezen. Bijvoorbeeld: meerdere boeken tegelijk lezen. Of steeds stukjes lezen in verschillende boeken. Joost leest een gedicht van Willem Wilmink voor. Veel luisterplezier en tot ziens in de boekhandel!

Abonneer je gratis op deze podcast, bijvoorbeeld via Spotify. Of via podcast-platforms zoals Stitcher, Podcast Addict, etc. Vind je ons daar niet met zoekwoorden? Plak dan de feed rechtstreeks in je app.

Muziek: ‘Over the water, humans gather’ van Doctor Turtle.

Aan tafel in de boekhandel deze keer: Luc Teepe, Lot Douze en Lisa Boersen.

We spraken met schrijver Lisa Boersen naar aanleiding van haar nieuwe boek Garcia Marquez en de Honeymoonquiz. In dat boek vertelt ze de verhalen van haar Dominicaanse moeder en hoe die haar gevormd hebben. Een inspirerend, boeiend en vrolijk warm boek. We vroegen haar welke boeken haar gevormd hebben. Ze nam er 4 mee:

Kleine sofie en lange wapper van Els Pelgrom
Les Mains Sales van Jean Paul Sartre
Liefde in tijden van Cholera van Garcia Marquez
Born Latino van diverse auteurs

Luc leest: Heerlijk Monster van Fleur Pierets
Lot bakte niet zo heel erg ongezond Millionaire’s Shortbread uit Ultiem Comfort Food van Hugh Fearnley-Whittingstall

En passant werd de Nederlandse literatuur van de tweede helft van de vorige eeuw gefileerd en werd er een ode gebracht aan het cynisme van Miss Marple.

Luister de aflevering hier of abonneer je in je favoriete podcastapp.

Moderne Japanse literatuur is populair in Nederland. Maar waarom eigenlijk? Lot rekent zich tot de fans, en kiest haar vijf favorieten Japanse boeken. Zijn er overeenkomsten te vinden? Iets met katten? Iets met het leven? Is er misschien iets aan te wijzen dat onze liefhebberij verklaart? Joost is er voor het laatst, leest Vonne van der Meers nieuwe novelle Letselschade, en heeft lunch gemaakt uit het fijne Lunch to go van Janine Jansen. Luister hier, of op de podcastapp van jouw keuze.

Boeken in deze aflevering:

– De kat – Takashi Hiraide
– De opwindvogelkronieken – Haruki Murakami
– Kitchen – Banana Yoshimoto
– Het hoofdkussenboek – Sei Shonagon
– In de misosoep – Ryu Murakami (niet meer verkrijgbaar)
– De jacht op het verloren schaap – Haruki Murakami
– Letselschade – Vonne van der Meer
– Lunch to go – Janine Jansen

Nieuwe aflevering van onze podcast De lezers van Over het water! Dit keer met een fijne gast: Ilse Josepha Lazaroms, met wie we vooral dieper ingaan op de roman Een geest in de keel van Doireann Ní Ghríofa. Maar er is ook citroencake. Luisteren doe je hier, of op de verschillende podcastplatforms (iTunes, Spotify, je favo podcast-app), waar je natuurlijk ook kunt abonneren.

Soms komen er boeken voorbij waarover we niet raken uitgepraat, en Een geest in de keel van Doireann Ní Ghríofa is er zo een. Een schitterend, kwetsbaar en origineel boek over moederschap, vrouwelijkheid, zichtbaarheid, even lyrisch als lichamelijk geschreven. Maar hoe het te plaatsen in het licht van het discours over literatuur, moederschap en feminisme? Voor de gelegenheid nodigden we Ilse Josepha Lazaroms uit. Zij is auteur van het boek Duet – een roman over single moederschap, auteurschap en het uiteenvallen van een relatie – en publicist bij o.a. De Groene Amsterdammer, de Correspondent en de Nederlandse Boekengids.. Met haar gaan we dieper op de materie in. En eten we citroencake, door Lot gemaakt uit het heerlijke bakboek Bak & relax.

Boeken uit de aflevering:

Een geest in de keel – Doireann Ní Ghríofa
Duet – Ilse Josepha Lazaroms
beginnen voor gevorderden – Hélène Gelèns
Bak & relax – Jessica Elliott Dennison

Er verschenen twee streepjes op de test en toen stond het leven even stil…
Mijn eerste coronabesmetting was een feit.

Bijna een week zat ik in isolatie. De verveling hield ik buiten de deur met bakken. Elke dag een ander baksel uit Bak & Relax van Jennifer Elliott Dennison.

Een aanrader! In het voorwoord schrijft ze dat dit receptenboek otstond tijdens de lockdowns, toen haar koffie/lunchtentje niet open kon en haar vaste klanten thuis zaten met haar recepten om uit te proberen.
Dat voel je in alles. De recepten zijn foolproof, duidelijk door en door getest door verschillende mensen. De ingrediënten zijn lekker basaal, gebaseerd op je voorraadkast. Na een dag of 3 kon ik alleen nog hartig bakken, want toen was mijn suiker op. Er worden weinig eisen gesteld aan je keukenapparatuur en de porties zijn niet te groot.

Kortom: echt een boek voor de thuisbakker die niet te ingewikkeld, maar wel lekker wil. Want lekker is het! Van supersnelle pindakaaskoekjes tot kalme minitaartjes met tomaat, kappertjes en parmezaan, van langzame citroen-earl grey-polentacake tot vlug yoghurtplatbrood: alles smaakt fijn zelfgemaakt en toch bovenverwachting goed.

Nu ik een aantal recepten onder de knie heb, ga ik zeker ook zonder corona hieruit bakken!

Jaaaaa, het is weer Kinderboekenweek! Op 5 oktober begint hij, en hij duurt tot en met de 15e. Gi-ga-groen! is het thema, en de week zit propvol leuks, voor alle leeftijden. Zo komt bijvoorbeeld Iven Cudogham langs, op 14 oktober, om voor te lezen uit zijn superleuke boeken over de spin Anansi (zie voor meer informatie of onze website). Natuurlijk zijn er de speciale kinderboekenweekuitgaven. Waanzinnige boomhutverhalen van Andy Griffiths en Terry Denton (vertaald door Edward van de Vendel) krijg je cadeau als je € 12,50 besteed aan kinderboeken. En voor de kleintjes is er voor de zachte prijs van € 8,25 het lieve prentenboek Egalus van Marije Tolman.

Lot en Aby hebben inde  nieuwsbrief een flink aantal kinderboekentips voor je op een rijtje gezet. Die vind je hier. Daarnaast hebben we een  ̶g̶o̶u̶d̶e̶n̶ ̶w̶i̶k̶k̶e̶l̶ gi-ga-groene boekenlegger-actie op touw gezet, waarbij je leuke prijzen kunt winnen! Let op: wij verstoppen TIEN GI-GA-GROENE BOEKENLEGGERS in de Kinderboekenweekgeschenken die we weggeven. Als jij een van die boekenleggers in jouw geschenk aantreft, dan win je! En wees gerust, we gaan niet onze boekhandel-Oempa Loempa’s op je loslaten. Tot ziens dus bij Boekhandel Over het water, de inspirerende boekhandel van Amsterdam Noord!

Het is herfst, tijd voor een nieuw seizoen van onze podcast De Lezers Van Over Het Water (DLVOW). We beginnen de eerste aflevering van ons tweede seizoen (die je hier kunt luisteren!) met het proeven uit Emma de Thouars kookboek Tofu. Gaat het om de smaak? Gaat het om de structuur? Zeker is dat het een fantastisch kookboek is! Misschien niet toevallig ontstaat daarna een gesprek waarin structuur – maar dan in literaire zin – het hoofdthema is. Lot vertelt over twee moderne klassiekers – Een klein leven van Hanya Yanagihara en Gesprekken met vrienden van Sally Rooney – en hoe die boeken hun literaire en emotionele werk bij de lezer doen middels de structuur. Ook vertelt ze over haar DIEP LEZEN cursus, waarin je op die dingen leert te letten. Joost is begonnen in Kleine haperende vluchten van Femke Brockhus, en weet genoeg om alvast op zijn loftrompet te blazen. Tot slot klinkt een toneeltekst van Magne van den Berg.

De boeken uit deze aflevering:

– Tofu – Emma de Thouars
– Een klein leven– Hanya Yanagihara
– Gesprekken met vrienden – Sally Rooney
– Tegen interpretatie – Susan Sontag
– Moeders zondag – Graham Swift
– Kleine haperende vluchten – Femke Brockhus
– ik stond in een kutvoorstelling maar mijn haar zat wel heel goed – Magne van den Berg

Binnenkort speelt TALK – Theatergroep Alkmaar bij ons in de winkel het door Erik Bindervoet vertaalde stuk Onder het Melkbos van Dylan Thomas. De tekst is een oude, én een nieuwe liefde van Lot. In deze blog vertelt ze over haar relatie tot het stuk.

‘To begin at the beginning…’

Zo begint Under Milk Wood, een stemmenspel van de dichter Dylan Thomas.

Een moeilijke opgaaf in dit geval, omdat ik niet meer weet wanneer ik verliefd werd op Under Milk Wood.

Dit is wat er is: die zin in de stem van Richard Burton in mijn hoofd, die de ‘eerste vertelstem’ deed in een (op Spotify te beluisteren) BBC-radioversie uit 1954. De stem vult me met warmte, die dan overvloeit in vertrouwde verwondering voor de beschrijvingen van het dorpje Llareggub en haar inwoners. De verschillende stemmen, hun verweven verhalen en het schommelende, kabbelende ritme: samen zorgen ze ervoor dat ik keer op keer in een zachtere staat van zijn beland, een soort dagdromen, een soort soezen.

Ooit kreeg ik de vertaling van Hugo Claus in een vergeelde, licht gekreukelde tweedehands editie. Op die vertaling werd ik nooit verliefd. Dat weet ik aan de beduimelde editie. Maar toen kwam in 2020 de nieuwe vertaling van Erik Bindervoet. Ik las erin en hield ervan. Later las ik het hardop met mijn kind. We hielden er samen van. Deze vertaling bracht de liefde ook in het Nederlands.

Nog later vertelde ik in onze podcast over Onder het Melkbos en over de briljante vertaling en een balletje ging rollen. TALK – Theatergroep Alkmaar bood ons aan hun productie van Onder het Melkbos bij ons te komen spelen. Ja! Zeiden wij natuurlijk: ja!

Dus ze komen op 17 september!

Vrijwel alle plekken zijn op moment van schrijven al gereserveerd, maar we kunnen een wachtlijstje aanleggen.

Als smaakmaker de tweede zin in de vertaling van Bindervoet:

‘Het is lente, maanloze nacht in het stadje, sterloos en schriftzwart, de kasseistraten stil en het gebochelde vrijers-en-konijnenbos strompelt onzichtbaar omlaag naar de sleezwarte, slome, zwarte, kraaizwarte, vissersbootschommelende zee.’

– Lot

De laatste aflevering van het eerste seizoen van onze podcast De lezers van Over het water, gaat over boeken meenemen op vakantie. We praten daarover met een speciale gast, iemand die alles weet van lezen, van boeken, van school en dus van vakantie, namelijk: Clara Rekers! Clara is docent Nederlands op het Ignatius Gymnasium, en klant bij Boekhandel Over het water, en ze heeft een stapeltje meegenomen waar zomaar eens het ideale vakantieboek tussen zou kunnen zitten. Lot heeft voor de gelegenheid roze koeken gebakken en Joost leest een gedicht.

Luister hier. Of zoek onze podcast op via alle bekende kanalen (iTunes, Spotify, alle podcastplatforms).

De podcast heeft vanaf nu zomervakantie, maar de winkel blijft gewoon open. Fijne vakantie!

Boeken in deze aflevering:
Perfecte picknick – Charlotte Fielmich
Amerikanah – Chimamanda Ngozi Adichie
Moeder af – Fien Verstappen
Doe het toch maar – Babs Gons
Onze kinderen – Renée van Marissing
Het woord voor rood – John McGregor
Album van de Caraïbische poëzie – Michiel van Kempen, Bert Paasman en Noraly Beyer

En weer een nieuwe aflevering van onze podcast De lezers van Over het water. Over dat een boek soms niet voor jou is. Lot vertelt over een aantal boeken die, hoe goed ook, haar niet tot lezen aanzetten. En waarom dat oké is. We proeven uit Vanja van der Leedens héérlijke Insane, Joost herlas de laatste tijd Een geest in de keel van Doireann Ní Ghríofa voor een toespraak die hij moest houden, en Lot leest voor uit een favoriet boek van de laatste tijd.

Luisteren kan hier. Abonneren kan via Spotify, iTunes, en alle andere podcast-cliënts.

Boeken in deze aflevering:
– Insane – Vanja van der Leeden
– Leven & lot – Vasily Grossman
– Een onberispelijke man – Jane Gardam
– Middernachtsbibliotheek – Matt Haig
– Een geest in de keel – Doireann Ní Ghríofa
– Waar is het lam? – Mustafa Stitou
– Varkensroze ansichten – Mustafa Stitou
– Het oneindige verhaal – Michael Ende
– Troost – Michael Ignatieff

Een nieuwe aflevering van de podcast, de zesde alweer! En een nieuwe naam! Vanaf deze aflevering heten we met terugwerkende kracht De lezers van Over het water. Lot legt het uit, terwijl we heerlijke gemberkoekjes eten uit het fijne kookboek Midnight Chicken van Ella Risbridger. En dan… nóg een primeur, namelijk onze eerste gast. Luc Teepe – lezer, collega, geslaagde – ziet op #BookTok boeken veelvuldig worden aangeprezen als boeken die je laten huilen. Luc vraagt zich af: waarom klopt dat bij mij soms wel, en soms helemaal niet? Lot steekt de loftrompet van Rusteloos, het nieuwe boek van Casper Luckerhof, en Joost leest een gedicht. Luister hier! (of abonneer je via Spotify, iTunes, en alle andere podcast-apps).

Boeken in deze aflevering:

– Midnight Chicken – Ella Risbridger
– Kraai & Koninkrijk – Leigh Bardugo
– They both die at the end – Adam Silvera
– A song for Achilles – Madeleine Miller
– The fault in our stars – John Green
– Watch over me – Nina Lacour
– Ugly love – Colleen Hoover
– Rusteloos – Casper Luckerhof
– Narrenwijsheid – J.C. van Schagen

Luister hier naar onze nieuwe podcast! Na heerlijke bruschetta van Sharon de Miranda, spreken Lot en Joost over vertaalde literatuur (naar aanleiding van een stukje van Lot dat hier te lezen is) en over de winnaar van de Grote Poëzieprijs (uit Amsterdam Noord).

Lot en Joost spreken over deze boeken:

– Colorful food – Sharon de Miranda
– Verhalen uit de binnenstad – Shaun Tan
– Een odyssee – Daniel Mendelsohn
– Een vrouw apart. En de stad. – Vivian Gornick
– Onder het melkbos – Dylan Thomas
– Een geest in de keel – Doireann Ní Ghríofa
– Kassa 19 – Claire-Louise Bennett
– Dagen in huis – Roelof ten Napel

Onderstaand stuk was een Facebookpost van Lot Douze, naar aanleiding van een artikel van Toef Jaeger in NRC op 7 april 2022, en de discussie die dat teweegbracht. Het artikel van Jaeger is hier te vinden (achter een betaalmuur). Het stuk van Lot is weer aanleiding voor een gesprek in aflevering #5 van de Over het water-podcast.

Eén ding blijft onderbelicht in alle opinies over boekvertalingen.

Het is een waarlijk feest om een prachtig vertaald boek te lezen. Vertalers kunnen een leeservaring verheffen. Bij Eva Gelachs vertaling van Shaun Tans Verhalen uit de binnenstad taal ik geen moment naar het origineel. Ik krijg net zulk buikvullend plezier van Onder het melkbos in de vertaling van Erik Bindervoet als van Under Milkwood van Dylan Thomas. De vertaling van Een Odyssee van Daniel Mendelsohn door Peter Verstegen is zo goed dat je vergeet dat het boek oorspronkelijk in een andere taal verscheen.

Maar het omgekeerde geldt ook. Dat ik ineens niet meer goed in een boek van mijn favoriete Italiaanse auteur geraak en erachter kom dat de vertaler een ander is dan van zijn eerdere boeken. Een duidelijk verkeerd vertaald begrip waardoor je als lezer ineens met je neus op de feiten wordt gedrukt: je bent een vertaling aan het lezen! Er zit iemand tussen jou en het verhaal! Alsof ineens het glas waardoor je het verhaal bekijkt, bewasemt en je je bewust wordt van de scheiding tussen jou en de wereld van het boek waarvan je dacht dat je er deel van uitmaakte.

Twee scherpe voorbeelden, die al jaren met me meegaan. Een klaslokaal met langs de wanden dieren op sterk water dat als ‘natuurkundelokaal’ wordt benoemd. Is natuurlijk een biologielokaal. Je ziet het Engelse woord meteen voor je.

En in een ander boek de zin ‘Na het eten was er pudding, voor pudding was er ijs.’ Deze vertaler deed niet onder voor Google Translate en begreep niet dat het Engelse ‘pudding’ ook ‘toetje’ betekent.

Toen ik weer eens een Nederlandse vertaling van een boek dat hij me aanraadde had weggelegd, gaf een vriend me zijn Engelse editie. ‘Maar het is echt goed, Lot. Ik denk dat het aan de vertaling ligt.’ Hij had gelijk. In het Engels vond ik het geweldig. Het verschil? Sprankeling, vaart, vertelplezier of liefde voor woorden die in het Engels van de zinnen droop. Specifiek in deze vertaling waren betekenisvolle woorden over het hoofd gezien, waardoor passages hun lichtheid verloren. Meer in het algemeen ging ik op zoek naar deze vertaler en kwam erachter dat ik minstens 3 boeken in de afgelopen jaren had weggelegd die door deze persoon waren vertaald. Alle drie werden me aangeraden door lezers die het origineel in het Engels hadden gelezen en razend enthousiast waren. Het Nederlands was stug, lemig, taai. Saai. Ontdaan van de magie van schrijven, zou ik zeggen als ik geëxalteerd was.

Dit is het topje van de ijsberg. De afgelopen jaren heb ik vaak met klanten vertalingen vergeleken en begrepen waarom ze liever het Engels lazen. Maar ook heb ik hartstochtelijk gepleit voor boeken die wel heel goed vertaald zijn, omdat het heerlijk is om een boek van een auteur van wie je houdt te lezen in de taal waarin je droomt.

Volgens mij is dit (deel van) het probleem van de dalende verkoop van vertaalde boeken: veel uitgevers willen een vertaling zo snel mogelijk op de markt brengen. Het boek moet zo min mogelijk kosten. Dat gaat ten koste van een afgewogen keuze voor vertalers en een zorgvuldige redactie op de vertaling.

De gemiddelde klant heeft hier geen idee van. De doorsnee lezer treft een paar keer een vertaalde misser en stapt daarna over op het Engels of laat boeken links liggen. Ik geef die klant geen ongelijk.

Maar met mijn kennis, boekenliefde en mensenkennis zoek ik voor die lezer natuurlijk boeken die het leesvuur weer aanwakkeren, die het leesplezier voeden. Indien nodig in het Engels.

– Lot Douze

Hoera! Er is een nieuwe aflevering van de Over het water podcast. Aflevering vier alweer. Van shortbread koekjes, via literatuur en poëzie, tot de troostvogels van Peter Vos. Laat je meevoeren met Lot en Joost, luister hier.

 

In de Boekenweek hielden we bij Boekhandel Over het water een schrijfwedstrijd: schrijf over je eerste boekenliefde. Uit de vele inzendingen kozen juryleden Lot Douze en Jeanet van Omme het titelloze verhaal van Nynke van der Beek als winnaar uit. Dat kun je hier lezen. Het juryrapport vind je hier. De jury deed ook twee eervolle vermeldingen, namelijk van de inzendingen van Simon Govers en Marianne Janssen. Marianne Janssens verhaal lees je hieronder.

Kroniek van een aangekondigde dood

‘Op de dag dat ze hem zouden doden, stond Santiago Nasar om 5 uur 30 ‘s morgens op …’ Die openingszin blaast me bijna van mijn stoel. En de komma blijft haken.

Het is november 1989. Een herfststorm raast om het huis. En ik begin in dit kleine boekje van Gabriel García Márquez. Nadat ik van die eerste windstoot ben bekomen, twijfel ik of ik wel door wil lezen. Is het boek nog de moeite waard als meteen duidelijk is dat de hoofdpersoon wordt vermoord?

Tot dat moment was ik gewend aan boeken die spannend bleven tot de laatste bladzijde. Je las een verhaal omdat je wilde weten hoe ‘het’ afliep. Zo had ik de hele bibliotheek van mijn geboortedorp Lent uitgelezen. En net nu mijn leeshonger na een puberpauze weer een beetje terug begint te komen, tref ik zo’n boek. Met de afloop aan het begin. Dat had ik natuurlijk kunnen weten, met zo’n titel.

Mijn nieuwsgierigheid wint het en ik lees verder. Om vervolgens niet meer op te houden en het boek na iets meer dan honderd pagina’s ademloos neer te leggen. Letterlijk ademloos. Omdat ik tijdens het lezen tegen beter weten in telkens de neiging kreeg om Santiago te waarschuwen. De schrijver sleurde me het boek in, het dorp in, naar de haven, langs de winkel, het café en weer naar het plein. Met alle macht wilde ik de twee broers tegenhouden. Alsof ik de loop van het verhaal nog zou kunnen veranderen.

Dat is me nog nooit overkomen. Dat een boek dat met je kan doen. Dat een schrijver dat met je kan doen. Ik ben verbijsterd. En ik realiseer me dat vorm en stijl een verhaal kunnen optillen tot grote hoogte. Ik ben verliefd.

García Márquez verbindt mensen en namen aan elkaar als in een dominospel. Zijn details zijn zo precies dat je het dorp en de mensen filmisch voor je ziet. Het verhaal springt continu heen en weer in de tijd en meandert op een manier zoals ik me dat voorstel bij traditionele verhalenvertellers in de binnenlanden van Zuid-Amerika.

De spanning in het boek is gelaagd en universeel. Want vrijwel iedereen weet dat Santiago vermoord gaat worden, maar het lukt niemand om hem te waarschuwen. De meeste mensen denken dat een ander dat allang heeft gedaan. En de twee broers die het op hem hebben gemunt willen hem helemaal niet doden, maar voelen zich vanwege eerwraak gedwongen. Ze doen er alles aan om tegengehouden te worden. Ook dat lukt niet. Een ramp die voorkomen had kunnen worden en tegelijkertijd onvermijdelijk was. Hoe krijg je het voor elkaar!

Voor deze Boekenweek was Liefde in tijden van de cholera overigens een passender bliksem-boek geweest. Met een vergelijkbare, omgekeerde spanningsboog. Maar nu over de liefde in plaats van de dood. Dat las ik twee jaar later. En hoewel ik van ronde verhalen houd, is liegen over je eerste liefde not done. Zelfs niet voor de Boekenweek.

Marianne Janssen