Blog

April is de maand van de filosofie

Elk jaar weer word ik overvallen door de maand van de filosofie. Net als we onze blik naar buiten richten, de lentelucht opsnuiven en onze sombere gedachten als spinnenwebben naar buiten vegen, richt het boekenvak zich op de binnenwereld.

Waarmee niet gezegd is dat filosofie niet in de buitenlucht kan plaatsvinden. In tegendeel. Socrates en Plato voerden hun filosofische dialogen bij voorkeur op straat of tijdens hun wandelingen. Ook Nietzsche filosofeerde tijdens het wandelen, sterker nog: emeritus hoogleraar wijsgerige ethiek Paul van Tongeren beweert dat we sommige boeken van Nietzsche het beste kunnen begrijpen door het lezen ervan met wandelen te combineren. (Terwijl ik dit schrijf doemt een filosofische wandeling in de maand van de filosofie 2017 op…)

Over Nietzsche en zijn denken schreef filosoof Rüdiger Safranski een geweldige biografie. Dit is een van de meest toegankelijke boeken over deze denker en zijn denkbeelden. Safranski ontdoet Nietzsche van de interpretatie en duiding van anderen en laat tegelijkertijd zien hoe anderen door Nietzsche zijn beïnvloed. Hij laat zien hoe leven en denken van Nietzsche met elkaar samenhangen. Wordt Nietzsche hierdoor een eitje? Nee. Maar wel begrijpelijker en des te fascinerender.
Nietzsche, een biografie van zijn denken verscheen voor het eerst in 2000, maar werd onlangs in een frisse vormgeving herdrukt. (17,50)

Vrijwel tegelijkertijd verscheen Tijd. Hoe tijd en mens elkaar beïnvloeden, een nieuw werk van Safranski. Hij houdt in dit boek een pleidooi voor aandacht en bezinning. Aan de hand van een historische verkenning van opvattingen over tijd en beleving van tijd (verveling, bijvoorbeeld) en een vogelvlucht perspectief op de biologische eigenschappen van tijd betoogt hij dat het tijd hóórt te kosten om een ervaring te verwerken en als die tijd er niet is, wordt de ervaring minder waard.
(Een overweging die goed past bij de cursus Zinnig leven voor beginners!)
Zeer de moeite waard, volgens mij. (21,99)

Eveneens herdrukt: Hannah Arendt’s beroemdste en meest controversiële werk Eichmann in Jeruzalem, de banaliteit van het kwaad. In opdracht van The New Yorker woonde Arendt het proces tegen Adolf Eichmann bij, de man die verantwoordelijk was voor het transport tussen ghetto’s en vernietigingskampen. Haar verslag bood inzicht in het dagelijkse verloop van het proces, maar ook in de grote onderwerpen die erachter schuilgingen: het wezen van de gerechtigheid, de houding van het joodse leiderschap onder het naziregime, en het meest omstreden onderwerp van alle: de ware aard van het kwaad. (17,50)

Uiteraard hebben we het essay van de maand van de filosofie, De vrijheid van de grens van Paul Scheffer (4,95). Nu actueler dan ooit, nu Nederland gekozen heeft voor een gesloten Oostgrens van Europa.

Nog een paar uitgelichte titels uit onze filosofiecollectie:

Wilhelm Schmid – Een kleine filosofie van het ouder worden (12,90) Letterlijk klein is deze filosofie. 123 ruim opgezette pagina’s in een boekje van 11 bij 19 cm. Compactheid is een weinig voorkomende deugt bij filosofen. Schmid stelt gelatenheid voor ten overstaande van ouder worden. Hij hekelt de ideologie van de eeuwige jeugd: men moet niet altijd alles willen beïnvloeden, maar juist sommige dingen op zijn beloop laten. Dit boek is eerder uitgegeven onder de titel ‘Gelatenheid’.

Carolien Ceton (red.) – Vrouwelijke filosofen (17,50) Een historisch overzicht van 67 vrouwelijke filosofen van de oudheid tot nu, met veel aandacht voor nederlandse filosofen.

Stine Jensen – Go east (18,99) Een filosoof reist door de wereld van yoga, mindfulness en spiritualiteit.

Paul van Tongeren – Het Europese nihilisme: Friedrich Nietzsche over een dreiging die niemand schijnt te deren. (19,95) Van Tongeren is groot Nietzsche-specialist en in dit boek grijpt hij het nihilisme aan om bepaalde gedachten uit Nietzsches werk te duiden. Tegelijkertijd duidt hij het nihilisme door het gedachtengoed van Nietzsche, en dat van anderen. De centrale vraag is steeds hoe het kan dat wij niet verontrust lijken over datgene wat volgens Nietzsche de onheilspellendste gebeurtenis aller tijden is?

Martha Nussbaum – De breekbaarheid van het goede (25,-) Een vaak over het hoofd gezien standaardwerk over ethiek. Niet alleen een gedegen filosofische studie, maar vooral ook een prachtig boek over hoe moeilijk goed leven is. Nussbaum bestudeert in dit boek de filosofen uit de Griekse oudheid, op het gebied van goed leven, maar constateert dat juist de Griekse tragedies ons verder helpen.

‘Vergeten’ aanrader

Soms vergeet ik een boek aan te raden. Omdat ik denk dat iedereen het al kent. Al heeft. Been there, done that. Gaap, daar heb je haar ook nog eens met dat boek van x jaar geleden. En dan kom ik er bij toeval achter – meestal omdat iemand anders het aan een derde aanraadt – dat lang niet iedereen die schrijver al kent, dat boek al heeft gelezen, al een editie op de plank heeft staan.

Daarom: als je denkt dat je alles al gelezen hebt, al weet of bezit, lees niet verder.

Als je toch verder leest: Charing Cross Road 84 is een parel voor alle boekliefhebbers. Helene Hanff schrijft in 1949 een briefje naar de Londense boekhandel Marks & Co, vanuit New York. Of ze haar misschien met haar ‘meest dringende problemen’ kunnen helpen: gewoon mooie edities van boeken die ze in Amerika moeilijk kan krijgen. Het is het begin van een briefwisseling van 20 jaar.

Hanff en de medewerkers van Marks&Co, met name Frank Doel, schreven in een tijd dat de wereld nog groot is. In die 20 jaar ontmoeten ze elkaar nooit, maar hun brieven zijn warm, hartelijk, persoonlijk en vol liefde voor boeken!

Charing Cross Road 84 is een comfort read van het hoogste niveau. Het boek is nu eindelijk weer leverbaar in de Nederlandse vertaling, voor maar 10 euro in een mooie gebonden editie met leeslint. Vertaler: Barbara van Kooten.

Meer ‘vergeten’ aanraders vind je hier.

Boekhandel Over het water haalt Het Parool twee keer in één week!

Een gelukkig huwelijk tussen Boekhandel Over het water en Het Parool! Nadat we vorige week door de lezers van Het Parool werden verkozen tot drie-na-beste boekhandel van Amsterdam, kregen we gisteren een prominente plek in het wekelijkse item ‘Schuim’.

De beste Amsterdamse boekwinkels volgens de lezers van Het Parool

Het Parool vroeg haar lezers te stemmen op hun favoriete boekwinkel. Lezers reageerden massaal en Over het water kwam als vierde uit de bus. En daar zijn we natuurlijk apetrots op! En misschien is het een beetje flauw om te benoemen, maar we eindigden zelfs boven instituten als Atheneum en Scheltema. Ontzettend bedankt voor jullie stemmen!

Schuimverslaggever Hans van der Beek bezoekt Noorderwoord

Afgelopen woensdag vond er weer een prachtige editie van de literaire revue Noorderwoord plaats. Herman Koch las er voor uit zijn nog te verschijnen roman ‘De Greppel’, Hans Dagelet zette de prominente Noorderling Chris Keulemans in het zonnetje met een ontroerende monoloog en Lot beklom het podium om de toeschouwers een literaire tip mee te geven. Hans van der Beek, de recensent van Het Parool met een neusje voor de betere feestjes was ook aanwezig, dus sloegen we de dag erop de krant nerveus open. En ja hoor; drie quotes van Lot met als klap op de vuurpijl een olijke foto. Boekhandel Over het water is niet meer weg te slaan uit de media!