Blog

Lockdown-verhalen

Opdat jullie op basis van het hierna volgende niet denken dat de lockdown alleen maar leuk is, eerst de alledaagse werkelijkheid:

We zijn stil aan het werk. Ik zit mail te beantwoorden, Aby staat achter de balie facturen te maken. De levering is er nog niet, er is een berg digitaal werk. Het is de stilte voor de storm van inpakken, klaarleggen, logistiek. Je bent nog niet moe, het is al wel druk en je weet dat het straks drukker, chaotischer en vermoeiend wordt.
Aby zucht. ‘Ik vind dit niet leuk, Lot.’
‘Ik ook niet, Aby.’
Het is weer even stil.
Dan zegt Aby: ‘Nee, als we dit leuk vonden waren we wel bij Bol gaan werken.’

Koerier Wieka vorige week tegen mij: ‘Slaap je al wat beter?’
Ik: ‘Mwah.’
Wieka: ‘Nee, ik zie het.’

Maar ook: ik ga aan het eind van de middag bij een klant langs, die van verschillende mensen buiten Amsterdam boeken via ons cadeau krijgt. Ik ga ze bezorgen. Op een donkere kade, met een arm vol boeken zing ik ‘Lang zal ze leven’ voor de klant. Ze staat te stralen in haar deuropening.

Er is een meneer uit Diemen, die een boek van ons krijgt. Verkeerd geadresseerd. En ook nog zonder naam. Terwijl ik me in de winkel steeds roder schaam, loopt hij kriskras door de straat om bij buren na te vragen of het boek misschien voor hen is. ‘Nee, hij is het ook niet. Hij heeft zijn vrouw nog even gebeld, maar zij weet ook van niks.’
‘Ja, u kent me nu wel,’ zegt hij vrolijk bij de derde keer bellen, ‘maar hopelijk bel ik u nu voor het laatst.’ Tot en met de laatste keer bellen blijft hij vriendelijk en opgewekt. Hij geeft de dag een glimlach.

Veel hoogbouw in Noord hebben we al bezocht. Bij sommige komen we elke week. We beginnen de gebruiksaanwijzingen te kennen.
Koerier Mirella aan de telefoon: ‘Lot, ik heb het in die boekenkast onder de trap gezet, zoals je had gezegd. Maar nu zit ik opgesloten.’
‘Oh… Ja! Die deur heeft een draaiknop.’
‘Oh, nou je het zegt… ik ben buiten!’

Het pakket dat per ongeluk bij de buren was bezorgd. De klant mailt: ‘Ken je die huisgenoot van Hugh Grant uit Notting Hill? Zo is onze buurman. Hij deed open in zijn onderbroek.’ Ik heb meteen een plaatje.
‘Hij had geen idee waarom hij het pak kreeg, maar had het wel uitgepakt.’ Alle boeken kwamen toch nog bij de klant.

Combineren van zorg voor de kinderen en werk leidt tot helpen in de winkel. Lezen in de etalage, maar ook een moeder-zoon-inpakstraatje . Ondertussen praten we over postcodes, routes en de worteling van de winkel én hem in de buurt: ‘Kijk, dit boek gaat naar het huis van Anna, en dit boek gaat naar het huis waar Anna eerder woonde. Deze boeken gaan naar het huis waar Thomas vroeger woonde… En deze boeken gaan naar het huis van Benno.’ Daarop plakt hij de factuur extra netjes, want Benno is zijn vriend.

Twee keer had ik een blind date met onbekende klanten uit het centrum. Bij de metro en bij de pont.
‘Ik heb een gele fiets met een blauw bakje.’ ‘Goed. Ik heb een rode muts op.’
Bijna net zo spannend als een echte blind date. (Denk ik. Nog nooit gedaan. Ik hou me aanbevolen ;-))

Als dank en opstekertje gooide vaste klant Jacqueline (van Antiquariaat Digitalis)  een boek met prachtige illustraties door de bus. Ik sla het open. Het eerste hoofdstuk heet, hoe toevallig, ‘Ik ben bij je.’ Verderop dit plaatje van een vliegende eend in de avondzon. Zo gedragen door zon en wind voel ik me door jullie.

Boekhandel over het water verkoopt ansichtkaarten

We verkopen ook prachtige ansichtkaarten. Ze kosten €2.50 per stuk.
Als je ook een boek bij ons bestelt, rekenen we geen verzendkosten voor de kaarten.
Bestel je alleen kaarten, dan zijn de bezorgkosten €2.50.

Nieuwe recensent David Barnouw recenseert ‘De oorlog tegemoet’

Op 10 minuten lopen afstand van de boekhandel staat op het Hagedoornplein het Spanje Monument. Het monument herdenkt de Nederlandse Spanjestrijders die tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) naar Spanje waren getrokken om daar het fascisme te bestrijden.
Jaarlijks vindt hier een herdenking plaats.

Zo’n 700 Nederlandse vrijwilligers steunden de Spaanse regering tegen ‘de fascisten’ vanaf 1936. De Spaanse Burgeroorlog wordt gezien als een prelude op de Tweede Wereldoorlog en de vrijwilligers die daar vochten als verzetsmensen avant la lettre. Wij weten relatief veel over deze Nederlandse inbreng.
De pamfletten, tijdschrift- en krantenartikelen uit de tijd zelk zijn weinig objectief; je was voor of je was tegen, de vrijwilligers waren helden of verdwaasde communisten. Sinds enkele jaren bestaat de site spanjestrijders.nl (beheerd door het IISG), waar een schat van gegevens staat van zo’n 650 Nederlandse vrijwilligers. Daar hebben Lodewijk Petram en Samuël Kruizinga, de auteurs van het onlangs verschenen De oorlog tegemoet. Nederlanders en de strijd om Spanje, 1936-1939 veel gebruik van gemaakt, maar ook van talloze archieven en dat geeft een veelzijdiger beeld.

In Spanje, waar eerder de monarchie had plaatsgemaakt voor de Tweede Spaanse Republiek, was een volksfrontcoalitie gevormd, waarbij links met steun van de communisten regeerde. Een legeropstand in Spaans-Marokko onder leiding van generaal Franco luidde het begin in van de Spaanse Burgeroorlog. Vanaf juli 1936 tot april 1939 vochten rechts en links tegen elkaar. Linkse activisten trokken naar Spanje om te vechten tegen het fascisme. Nauwelijks militair ervaren moesten de vrijwilligers clandestien naar Spanje, want Nederland was neutraal.
De auteurs laten goed zien hoe de vrijwilligers gerekruteerd werden, hoe ze via België en Frankrijk naar Spanje gingen; de meesten waren nog nooit buiten Nederland geweest. Onder de strijders waren echte idealisten, maar ook avonturiers en gevluchte criminelen. Aan het front vielen die verschillen weg, want daar ging het erom het vege lijf te redden.
De inzet van de Internationale Brigade was intensief en er sneuvelden verhoudingsgewijs de meeste soldaten, maar dat kon het tij niet keren. Eind oktober 1938 vond in Barcelona een afscheidsparade plaats van de Internationale Brigadisten en de dag daarop moesten ze hun uniform inleveren en waren ze weer gewone burgers. Terug in Nederland bleek dat ze hun nationaliteit waren kwijtgeraakt (zonder toestemming in vreemde staats- of krijgsdienst) en dat zou nog decennia als een groot onrecht worden beschouwd.
De auteurs dikken de verzetsacties van de oud-Spanjestrijders tijdens de Tweede Wereldoorlog wel aan. Het heeft plaatsgevonden, maar op kleinere schaal dan gesuggereerd wordt. Diegenen die Engeland hadden weten te bereiken om daar voor de Geallieerden te vechten, kregen daar al het Nederlanderschap terug en een vijftigtal in 1947. Door de Koude Oorlog werd het lastiger om je nationaliteit terug te krijgen, maar een deel van de Spanje-gangers pikte het niet dat ze net als Waffen-SS’ers erom moesten vragen.
De oorlog tegemoet is een kritisch monument geworden voor de groep, die al vroeg het fascisme bestreed.

David Barnouw
Lodewijk Petram en Samuël Kruizinga–De oorlog tegemoet. Nederlanders en de strijd om Spanje, 1936-1939 (24,99)

David Barnouw (Retranchement 1949) studeerde politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Na werkzaam geweest te zijn op het Internationale Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en aan de Universiteit van Leiden, was hij tussen 1979 en 2014 verbonden aan het Nederlandse Instituut voor Oorlogs-, Genocide- en Holocauststudies (NIOD). Daar wijdde hij veel tijd aan het dagboek van Anne Frank en over de invloed van haar in het naoorlogse Europa en de Verenigde Staten. Hij recenseerde een kleine vierhonderd non-fictie boeken in verschillende media. Barnouw woont al meer dan tien jaar in Noord en bezoekt geregeld de winkel.