Boek van de week: Gesprekken met vrienden

Gesprekken met vrienden van Sally Rooney is een boek dat je makkelijk te oppervlakkig leest, zo getuige de gematigd positieve recensie van Toef Jaeger in NRC Handelsblad. Een boek voor millenials, zo typeerde ze het. Volgens mij is het een veel universeler verhaal over de eerste stappen in de volwassen wereld. Niet  zozeer coming of age, dat ik altijd associeer met (het einde van) de puberteit en de woelige jaren van het losmaken van je ouders en je kinderjaren, maar de fase erna. De fase van studeren, waarin opeens blijkt dat die buitenwereld veel groter, spannender en onbekender is dan je had gedacht. Dat niemand zomaar plaats voor je maakt. de fase van Franny & Zooey in plaats van The Catcher in the Rye. Rooney wordtmijns inziens terecht met Salinger vergeleken, maar de vergelijking moet zijn met Franny Glass en niet met Holden Caulfield.

Een thema van veel (Nederlandse) jonge debutanten, misschien, maar dan gaat het vaak over de sociale kant ervan: het drinken, drugs en nachtleven, de filosofische diepgang die je voelt (maar er vaak niet is). Gesprekken met vrienden gaat daar, gek genoeg gezien de titel, veel minder over. Het gaat, wat mij betreft, over de eenzaamheid van die fase: iedereen lijkt leukere levens te hebben, meer succes, meer plannen. En jij zit op je kamer en bent alleen. Frances, de hoofdpersoon, is zelfs alleen wanneer ze de liefde bedrijft met een man.

Staat dit er expliciet? Nee. Ze zou het niet eens aan zichzelf durven toegeven, denk ik. Weet ik wel bijna zeker, want Gesprekken met vrienden leest als een monologue intérieur, ondanks de vele gesprekken. Waarom dan toch die titel?

Daar wees Toef Jaeger me op in die recensie: door de gesprekken in het boek worden we ons ervan bewust dat het beeld dat Frances van zichzelf en haar situatie heeft, vertekend is. Knap: het maakt het van een goed boek tot een bijzonder boek.